หลักการลำดับญาติของไทย

            มีหลาย ๆ คนมักจะเข้าใจว่า "โหลน" เป็นคำที่ใช้เรียกลำดับญาติซึ่งหมายถึงลูกของเหลน แต่ที่จริงแล้ว คำว่า "โหลน" ไม่มีความหมายอย่างที่เข้าใจกันแต่อย่างใด คำ ๆ นี้มีการนำไปเป็นเนื้อร้องในบทเพลงปลุกใจเพลงหนึ่ง โดยมีคำร้องอยู่ท่อนหนึ่งว่า "...ลูกหลานเหลนโหลนภายหน้า จะได้มีพสุธาอาศัย..." ข้อความดังกล่าวคงทำให้เข้าใจกันได้ว่า โหลน น่าจะเป็นลูกของเหลน    

ดังนั้น จึงขอเสนอคำที่ “ตัวเรา” ใช้เรียกวงศาคณาญาติ เพื่อใช้ลำดับญาติที่เกิดมาก่อน-หลัง ดังนี้
                        เชียด หรือเทียด เป็นพ่อหรือแม่ของชวดหรือทวด
                        ชวด หรือทวด เป็นพ่อหรือแม่ของปู่กับย่า และเป็นพ่อหรือแม่ของตากับยาย
                        ปู่กับย่า เป็นพ่อกับแม่ของพ่อ
                        ตากับยาย เป็นพ่อกับแม่ของแม่
                        พ่อกับแม่ เป็นผู้ให้กำเนิดแก่ตัวเรา

            (ตัวเรา).....
                        ลูก ผู้มีกำเนิดจากตัวเรา
                        หลาน เป็นลูกของลูก
                        เหลน เป็นลูกของหลาน

                        ลื่อ เป็นลูกของเหลน
                        ลืบ เป็นลูกของลื่อ
                        ลืด เป็นลูกของลืบ

ขอแสดงเป็นแผนภูมิให้เห็นชัดดังนี้

           

            เมื่อเห็นแผนภูมิ แสดงลำดับญาติแล้ว ว่าง ๆ ตัวเราเองลองเรียงลำดับญาติดูซิว่า ต้นตระกูลของเราเทียดชื่ออะไร? ทวดชื่ออะไร? ตลอดจนในวงศาคณาญาติของเรามีใคร? เป็นญาติอยู่ในลำดับใดบ้าง?

            ที่มาข้อมูล : ชวนพิศ เชาวน์สกุล / ราชบัณฑิตยสถาน
            แก้ไขเพิ่มเติมโดย : ชุ่มฉ่ำ@chuc-cham.com